Jeoteknik
Mühendislik Sondajcılık İnşaat ve Turizm
1- Su sondajında esas olan ilk nokta su sondaj yerinin tespitidir.
Tespit işi jeolojik ve Jeofizik etüdlerle gerçekleşmektedir . Bunun dışında yapılacak sondaj ile ilgili tüm sorumluluk isverene aittir.
2- Sondaj derinliği eğer etüd yaptırılmadıysa sondaj aşamasında çıkacak numunelere göre belirlenir.
3- Bir kuyu yapımı tasarımında kuyu çapını etkileyen tek faktör, kuyunun içerisine indirilecek pompanın çapıdır. Gerçekte kuyu çapının kuyu verimi ile de ilgisi bulunmakla birlikte, kuyu çapı artışı verim artışını o kadar az etkiler ki, yapılacak ek harcamalar gözönüne alındığında, rantbl bir etkileme söz konusu değildir.
4- Kuyunun borulama biçiminin saptanması, kuyu yapım tasarımında en önemli bölümü oluşturur. Bir kuyu yapım tasarımı belli bir verim amaçlanarak yapılır ve kuyunun borulaması da bu verime uygun olacak biçimde hesap yolu ile bulunur. Ancak amaçlanan verimi sağlamak için saptanacak filitrelerin çap, tip ve uzunlukları geçilen akifelin türü ne ve özellikerine göre belirli sınırlar içerisinde kalmalıdır.
5- Formasyon tanıma ve tanımlamada, sondaj yöntemlerini bütünleyen ve özellikle kırıntı örnek hatalarını önemli ölçüde düzeltmeye yarar bir işlem, kuyularda yapılan Jeofizik ölçümlerdir. Bu ölçümler sonucunda akifer (su taşıyan) birimler, suyun tuzluluğu vb. gibi bilgiler elde edilir Buna göre filitre yerleri ve tecrit edilecek yerler saptanır.
6- Sondaj makinası ile delindikten sonra borulama işlemide biten kuyuda; kuyu çeperi ile boruların dış yüzeyi arasında kalan kuyu boşluğunun belli miktar ve kalitede çakılla doldurulması gerekmektedir. Çakı1ar temiz, yıkanmış olmalı içerisinde başka maddeler bulunmamalıdır. Ayrıca çakılların boyutları Formasyona uygun olmalıdır.
2- Sondaj derinliği eğer etüd yaptırılmadıysa sondaj aşamasında çıkacak numunelere göre belirlenir.
3- Bir kuyu yapımı tasarımında kuyu çapını etkileyen tek faktör, kuyunun içerisine indirilecek pompanın çapıdır. Gerçekte kuyu çapının kuyu verimi ile de ilgisi bulunmakla birlikte, kuyu çapı artışı verim artışını o kadar az etkiler ki, yapılacak ek harcamalar gözönüne alındığında, rantbl bir etkileme söz konusu değildir.
4- Kuyunun borulama biçiminin saptanması, kuyu yapım tasarımında en önemli bölümü oluşturur. Bir kuyu yapım tasarımı belli bir verim amaçlanarak yapılır ve kuyunun borulaması da bu verime uygun olacak biçimde hesap yolu ile bulunur. Ancak amaçlanan verimi sağlamak için saptanacak filitrelerin çap, tip ve uzunlukları geçilen akifelin türü ne ve özellikerine göre belirli sınırlar içerisinde kalmalıdır.
5- Formasyon tanıma ve tanımlamada, sondaj yöntemlerini bütünleyen ve özellikle kırıntı örnek hatalarını önemli ölçüde düzeltmeye yarar bir işlem, kuyularda yapılan Jeofizik ölçümlerdir. Bu ölçümler sonucunda akifer (su taşıyan) birimler, suyun tuzluluğu vb. gibi bilgiler elde edilir Buna göre filitre yerleri ve tecrit edilecek yerler saptanır.
6- Sondaj makinası ile delindikten sonra borulama işlemide biten kuyuda; kuyu çeperi ile boruların dış yüzeyi arasında kalan kuyu boşluğunun belli miktar ve kalitede çakılla doldurulması gerekmektedir. Çakı1ar temiz, yıkanmış olmalı içerisinde başka maddeler bulunmamalıdır. Ayrıca çakılların boyutları Formasyona uygun olmalıdır.
7- Kuyu verimini etkileyen diğer bir durumda kuyunun yıkanmasıdır. Sondaj aşamasında kullanılan sondaj camuru kuyu civarında bir sıva oluşturur. Kuyu delme işlemi bittikten sonra bu sıvanın ortadan kaldırılması iyi bir yıkama ile gerçekleşir.
8- Su sondaj kuyuları yapımında, delme işleminden sonra en önemli aşama geliştirme işlemidir. Çok iyi inşa edildiği halde geliştirilmemiş bir kuyuya oranla kötü inşa edilmiş ancak iyi geliştirilmiş bir kuyunun su verim yeteneği en az iki kat fazladır. Geliştirmede en çok kullanılan yöntem basınçlı hava (komprosör) ile yapılandır. Geliştirmenin amacına ulaşması için belli bir zaman aralığı yoktur.
9- Sondaj aşamasında kullanılan bazı kimyasal maddeler su verimini arttırıcı özeliktedir. Kireçtaşının hakim olduğu bölgelerde hidroklorik asit, kilin olduğu yerlerde ise polifosfat cinsinden kil eriticileri başarıyla uygu1andığında verimin arttığı gözlenmiştir.
10- Bu işlemler bittikten sonra kuyu verimi (debisi), statik seviye ve suyun dinamik seviyesi komprasör veya deneme pompası ile ölçülmelidir. Bu parametrelere göre kuyuya indirilecek pompanın özellikleri saptanmalıdır. Kuyu veriminden daha fazla su basan kapasitede bir pompa seçildiğinde ileride pompada meydana gelebilecek sorunlara yer verilmiş olur.
8- Su sondaj kuyuları yapımında, delme işleminden sonra en önemli aşama geliştirme işlemidir. Çok iyi inşa edildiği halde geliştirilmemiş bir kuyuya oranla kötü inşa edilmiş ancak iyi geliştirilmiş bir kuyunun su verim yeteneği en az iki kat fazladır. Geliştirmede en çok kullanılan yöntem basınçlı hava (komprosör) ile yapılandır. Geliştirmenin amacına ulaşması için belli bir zaman aralığı yoktur.
9- Sondaj aşamasında kullanılan bazı kimyasal maddeler su verimini arttırıcı özeliktedir. Kireçtaşının hakim olduğu bölgelerde hidroklorik asit, kilin olduğu yerlerde ise polifosfat cinsinden kil eriticileri başarıyla uygu1andığında verimin arttığı gözlenmiştir.
10- Bu işlemler bittikten sonra kuyu verimi (debisi), statik seviye ve suyun dinamik seviyesi komprasör veya deneme pompası ile ölçülmelidir. Bu parametrelere göre kuyuya indirilecek pompanın özellikleri saptanmalıdır. Kuyu veriminden daha fazla su basan kapasitede bir pompa seçildiğinde ileride pompada meydana gelebilecek sorunlara yer verilmiş olur.